империал-хозу-дуц
Таҷҳизоти ҳарбӣ

империал-хозу-дуц

Бенито Муссолини нақшаҳои бунёди як империяи бузурги мустамликаро таҳия кард. Диктатори Италия ба моликияти Африкаи Англия ва Франция даъво кард.

Дар даҳсолаҳои охири асри нуздаҳум, аксарияти сарзаминҳои ҷолиби Африқо аллакай ҳокимони аврупоӣ доштанд. Итальянхо, ки ба гурухи мустамликадорон танхо баъди аз нав муттахид шудани мамлакат дохил шуда буданд, ба шохи Африка, ки европоиён ба он пурра надаромада буданд, мароки калон пайдо карданд. Бенито Муссолини дар солҳои 30 густариши мустамликавиро дар минтақа дубора оғоз кард.

Оғози ҳузури итолиёвиҳо дар гӯшаи Африқо аз соли 1869 оғоз мешавад, ки як ширкати хусусии боркашонӣ аз ҳокими маҳаллӣ замини халиҷи Асаб дар соҳили Баҳри Сурхро харидааст, то бандаре барои паровозҳои худ дар он ҷо бунёд кунад. Дар ин бора бо Миср, ки даъво дошт, ба ин минтақа ҳуқуқ дорад, баҳс буд. 10 марти соли 1882 бандари Асабро хукумати Италия харид. Пас аз се сол, итолиёҳо аз заиф шудани Миср пас аз шикасти худ дар ҷанг бо Ҳабашистон истифода карданд ва Массаваи таҳти назорати Мисрро ишғол карданд ва сипас вориди амиқ ба Ҳабашистон шуданд, гарчанде ки шикаст дар Ҳабашистон монеъ шуд. чанг бо хабашхо, 26 январи соли 1887 дар наздикии кишлоки Догалй мечангид.

Васеъ кардани назорат

Итальянхо кушиш карданд, ки территорияхои укьёнуси Хиндро зери назорат гиранд. Дар солхои 1888—1889 протекторати Италияро хукмрони султонхо Хобё ва Мажиртин кабул карданд. Дар Баҳри Сурх, фурсати васеъшавӣ дар соли 1889 фаро расид, вақте ки ҷанг барои тахт дар набард бо дарвешҳо дар Галлаботи Ҳабашӣ пас аз марги император Ҷон IV Касса оғоз шуд. Пас аз он итолиёвиҳо таъсиси мустамликаи Эритреяро дар баҳри Сурх эълон карданд. Дар он вақт ин амали онҳо аз ҷониби Бритониё, ки васеъшавии Сомалии Фаронсаро (Ҷибути имрӯза) дӯст намедоштанд, дастгирӣ ёфт. Заминҳои соҳили Баҳри Сурх, ки қаблан ба Ҳабашистон тааллуқ доштанд, аз ҷониби императори баъдӣ Менелик II дар шартномае, ки 2 майи соли 1889 дар Учсиалӣ имзо шуда буд, расман ба Шоҳигарии Италия дода шуд. Даъвогари тахти Ҳабашистон розӣ шуд, ки музофотҳои Акеле Гузай, Богос, Хамасиен, Серае ва як қисми Тиграйро ба мустамликадорон диҳад. Ба ивази ин ба ӯ кӯмаки молӣ ва низомии Италия ваъда дода шуд. Аммо ин иттифок дер давом накард, зеро итальянхо ният доштанд, ки тамоми Хабашистонро тахти назорат гиранд, ки онхо онро протекторати худ эълон карда буданд.

Дар соли 1891 онхо шахри Аталехро ишгол карданд. Соли оянда онхо аз султони Занзибар бандархои Брава, Мерка ва Могадишоро ба мухлати 25 сол ичора гирифтанд. Дар соли 1908 парламенти Италия конун кабул кард, ки дар он тамоми моликияти Сомали ба сохтори ягонаи маъмурй — Сомалиленди Италия, ки расман хамчун мустамлика барпо карда шудааст, муттахид карда шуд. То соли 1920, итолиёвиҳо воқеан танҳо соҳили Сомалиро назорат мекарданд.

Дар вокуниш ба он, ки итолиёиҳо ба Ҳабашистон ҳамчун протекторат муносибат мекарданд, Менелик II Шартномаи Укчаларо қатъ кард ва дар ибтидои соли 1895 ҷанги Италия-Абиссин сар шуд. Дар аввал, итолиёҳо муваффақ шуданд, аммо 7 декабри соли 1895 Ҳабашистон колоннаи 2350 сарбози итолиёвиро дар Амба Алаги куштанд. Баъд онхо дар миёнаи мохи декабрь гарнизони шахри Мекелиро мухосира карданд. Итальяниҳо 22 январи соли 1896 онҳоро ба ивази озод рафтан таслим карданд. Орзуҳои итолиёвӣ дар бораи забт кардани Ҳабашистон бо шикасти созиши аскарони онҳо дар набард пас аз Адуа 1 марти соли 1896 анҷом ёфт. Аз гурухи шумораи 17,7 хазор. Кариб 7 хазор нафар итальянхо ва эритреихо тахти фармондихии генерал Оресто Баратиери, губернатори Эритрея кушта шуданд. солдатхо. Боз 3—4 хазор кас, ки бисьёри онхо ярадор буданд, асир гирифта шуданд. Ҳабашиён, ки тақрибан 4 нафар доштанд. кушта ва 8—10 хазор нафар. ярадор шуда, хазорхо туфанг ва 56 туп асир гирифта шуд. Ҷанг бо шартномаи сулҳи 23 октябри соли 1896 ба имзо расид, ки дар он Италия истиқлолияти Ҳабашистонро эътироф кард.

Ҷанги дуюм бо Ҳабашистон

Ғалаба ба Абиссиниён чанд даҳсола сулҳи нисбӣ фароҳам овард, зеро итолиёиҳо диққати худро ба ҳавзаи баҳри Миёназамин ва қаламравҳои империяи харобшудаи Усмонӣ, ки дар он ҷо ҷойгиранд, равона карданд. Пас аз ғалаба бар туркҳо, итолиёҳо дар Либия ва ҷазираҳои Додеканза назорат карданд; бо вуҷуди ин, масъалаи забт кардани Эфиопия таҳти роҳбарии Бенито Муссолини баргашт.

Дар ибтидои солҳои 30 ҳодисаҳо дар сарҳади Ҳабашистон бо мустамликаҳои итолиёвӣ афзоиш ёфтанд. Нерӯҳои итолиёвӣ ба яке аз ду кишвари соҳибистиқлоли Африқо ворид шуданд. 5 декабри соли 1934 дар вохаи Уэлуэл задухурди байни итальянхо ва хабашхо ба амал омад; кризис бадтар шудан гирифт. Барои пешгирӣ аз ҷанг, сиёсатмадорони Бритониё ва Фаронса миёнаравӣ карданд, аммо ин ҳеҷ фоидае надошт, зеро Муссолини ба ҷанг тела медод.

3 октябри соли 1935 итальянхо ба Хабашистон дохил шуданд. Истилогарон нисбат ба хабашихо бартарии технологй доштанд. Пеш аз оғози ҷанг ба Сомали ва Эритрея садҳо ҳавопаймо, мошинҳои зиреҳпӯш ва силоҳ фиристода шуданд. Дар рафти задухурдхо итальянхо бо максади шикастани му-кобилати хариф рейдхои азими бомбаборон карданд, гази хардалро низ ба кор бурданд. Дар рафти чанг чанги 31 марти соли 1936 дар Каррот буд, ки дар он бехтарин подразделенияхои император Хайле Селаси маглуб шуданд. 26 апрели соли 1936 колоннам механиконидашудаи итальянй ба ном ба кор cap кард Марши Желазна Вола (Marcia della Ferrea Volontà), ба пойтахти Ҳабашистон - Аддис-Абеба нигаронида шудааст. 4 май соли 00 император ва ахли оилааш ба асирй рафтанд, вале итальянхо соати 5:1936 ба шахр даромаданд, вале бисьёр тобеонаш муборизаи партизаниро давом доданд. Аз тарафи дигар, кушунхои Италия барои пахш кардани хар гуна му-кобилат аз усулхои вахшиёнаи осоишта истифода бурданд. Муссолини фармон дод, ки ҳамаи партизанҳои асир кушта шаванд.

Илова Эзоҳ